با گسترش فرهنگ استفاده از ظروف یکبارمصرف، به‌ویژه در محیط‌های عمومی مانند کافه‌ها، رستوران‌ها، فست‌فودها، مراکز درمانی، ادارات، دانشگاه‌ها و مراسم‌های مختلف، لیوان کاغذی به یکی از پرکاربردترین اقلام مصرفی تبدیل شده است. این لیوان‌ها نه‌تنها جایگزینی مناسب برای لیوان‌های پلاستیکی به شمار می‌آیند، بلکه با ظاهر زیبا، قابلیت چاپ و کاربرد راحت، محبوبیت روزافزونی پیدا کرده‌اند. شاید برای بسیاری از ما این سؤال پیش آمده باشد که واقعاً لیوان کاغذی از چی درست می‌شود؟ چه نوع موادی در ساخت این لیوان‌ها به کار می‌روند؟ آیا این لیوان‌ها واقعاً برای محیط زیست مفیدتر هستند؟ در این مقاله قصد داریم به‌طور جامع و کامل به بررسی مواد اولیه، فرایند تولید، مزایا، معایب، کاربردها و حتی تفاوت‌های لیوان‌های کاغذی مختلف بپردازیم. همچنین با معرفی هولدر لیوان کاغذی، راه‌حل‌هایی برای استفاده ایمن‌تر از این لیوان‌ها در اختیار شما قرار خواهیم داد. پس همراه ما باشید.
لیوان کاغذی چیست؟
لیوان کاغذی نوعی ظرف یکبارمصرف است که معمولاً از کاغذ با روکش ضدآب ساخته می‌شود و عمدتاً برای نوشیدنی‌های گرم مانند چای، قهوه، دمنوش یا نوشیدنی‌های سرد مانند آبمیوه، نوشابه و اسموتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لیوان‌ها به دلیل وزن سبک، حمل‌ونقل آسان، قابلیت چاپ طرح‌ها و رنگ‌های متنوع، و همچنین ویژگی‌های بهداشتی، مورد توجه کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان قرار گرفته‌اند. اما ساختار اصلی آن‌ها از چه چیزی تشکیل شده است؟
مواد اولیه لیوان یکبارمصرف کاغذی
اکنون به تعدادی از موادی که تقریباً در تمامی لیوان‌های از جنس کاغذ به کار گرفته می‌شود با هم آشنا می‌شویم و متوجه می‌شویم که هرکدام چه کاربردی دارد و چرا از آن استفاده می‌شود.
+ کاغذ مخصوص با پوشش پلی‌اتیلن (PE)
اصلی‌ترین ماده تشکیل‌دهنده لیوان کاغذی، نوعی کاغذ با گراماژ بالا (بین 170 تا 350 گرم بر متر مربع) است. این کاغذ دارای یک لایه نازک از پلی‌اتیلن می‌باشد که به‌عنوان عایق عمل کرده و مانع نفوذ رطوبت و مایعات به بدنه لیوان می‌شود. پلی‌اتیلن که یک نوع پلاستیک سبک و مقاوم در برابر رطوبت است، به‌صورت حرارتی به سطح داخلی یا هر دو سطح کاغذ چسبانده می‌شود. این لایه به افزایش استحکام لیوان و جلوگیری از نشت نوشیدنی کمک می‌کند. در برخی مدل‌های جدیدتر، از پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر مانند PLA (پلی لاکتیک اسید) استفاده می‌شود که دوستدار محیط زیست هستند.
+ جوهرهای چاپی بهداشتی
اگر لیوان دارای طرح، لوگو یا تبلیغات باشد، از جوهرهای مقاوم در برابر حرارت و رطوبت استفاده می‌شود. این جوهرها باید از نوع خوراکی یا غیرسمی باشند تا در تماس با نوشیدنی ضرری نداشته باشند. شرکت‌های معتبر از رنگ‌های پایه آب یا روغنی استفاده می‌کنند که فاقد فلزات سنگین یا مواد شیمیایی مضر هستند.
+ چسب‌های مقاوم در برابر حرارت و رطوبت
برای اتصال بدنه لیوان و ته آن از چسب‌های خاصی استفاده می‌شود که تحمل حرارت بالا و رطوبت را دارند. در کارخانه‌های مجهز و پیشرفته، فرایند اتصال قطعات با استفاده از فناوری جوش حرارتی انجام می‌شود که بدون نیاز به چسب، اتصالی قوی و بهداشتی ایجاد می‌کند.
فرایند تولید لیوان قهوه کاغذی
حال شاید برایتان جالب باشد که بدانید این محصولات چگونه ساخته می‌شود. در ادامه خواهید دید که پس از تهیه مواد اولیه، چه فرآیندهایی روی مواد صورت می‌گیرد تا لیوان ساخته شود.
1. تهیه رول کاغذ با روکش PE یا PLA
در گام اول، رول‌های بزرگ از کاغذ روکش‌دار تهیه می‌شود. این رول‌ها ممکن است در داخل کشور یا از شرکت‌های بین‌المللی وارد شوند. کیفیت این کاغذ تأثیر مستقیمی بر دوام و کارایی لیوان نهایی دارد.
2. برش کاغذ و قالب‌گیری
رول‌های کاغذ به کمک دستگاه‌های مخصوص، به قطعات کوچکتر با اندازه استاندارد بریده می‌شوند. سپس این قطعات با استفاده از قالب‌های مخصوص، شکل استوانه‌ای به خود می‌گیرند. اتصال لبه‌ها یا با چسب صورت می‌گیرد یا با حرارت مخصوص ذوب و جوش داده می‌شود.
3. نصب کف لیوان
کف لیوان نیز از همان جنس کاغذی با پوشش ضدآب تهیه می‌شود. این قسمت به بدنه متصل می‌شود تا ساختار لیوان کامل شود. برای جلوگیری از نشت، این اتصال باید کاملاً محکم و دقیق انجام شود.
4. شکل‌دهی نهایی و فرم‌دهی لبه‌ها
لبه بالایی لیوان کمی خم یا تا می‌شود تا هم نوشیدن راحت‌تر شود و هم ساختار لیوان استحکام بیشتری پیدا کند. در این مرحله، لیوان در قالب‌های حرارتی قرار می‌گیرد تا کلیه اتصالات تثبیت شود.
5. بسته‌بندی نهایی
لیوان‌ها پس از کنترل کیفیت، به‌صورت بسته‌های چندتایی در کارتن یا فیلم پلاستیکی بسته‌بندی می‌شوند و آماده عرضه به بازار می‌گردند.
چرا استفاده از لیوان کاغذی یکبارمصرف توصیه می‌شود؟
اکنون به این موضوع می‌پردازیم که لیوان های کاغذی یکبارمصرف چه مزایایی دارند که از آن‌ها استفاده می‌شوند و همچنان محبوبیت خود را دارند؟ مسلماً این محصولات فواید مختلف و متنوعی دارند، اما ما در ادامه به پنج مزیت مهمتر آن‌ها می‌پردازیم که بیشتر از مابقی، در ذهن‌های مختلف جای دارد.
الف) بهداشتی بودن
استفاده از لیوان‌های یکبارمصرف از انتقال بیماری‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها جلوگیری می‌کند. در دوران بیماری‌های واگیردار مانند کرونا، استفاده از ظروف یکبارمصرف به میزان زیادی توصیه شد.
ب) کاهش آلودگی زیست‌محیطی
در مقایسه با لیوان‌های پلاستیکی، لیوان‌های کاغذی سریع‌تر در طبیعت تجزیه می‌شوند. به‌ویژه مدل‌هایی که از PLA یا مواد زیست‌تخریب‌پذیر ساخته شده‌اند، هیچ گونه آسیبی به طبیعت وارد نمی‌کنند.
ج) امکان چاپ تبلیغات و برندینگ
چاپ لوگو، شعار تبلیغاتی، آدرس شبکه‌های اجتماعی و … بر روی لیوان کاغذی، آن را به یک ابزار تبلیغاتی قدرتمند تبدیل کرده است. بسیاری از کافه‌ها و برندها از این فرصت برای افزایش آگاهی برند استفاده می‌کنند.
د) ظاهر زیبا و متنوع
تنوع رنگ، طرح، اندازه و حتی شکل لیوان‌های کاغذی به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد که گزینه‌ای متناسب با نیاز خود انتخاب کنند.
ی) وزن سبک و حمل آسان
لیوان‌های کاغذی سبک بوده و حمل‌ونقل آن‌ها آسان است. این ویژگی در مراسم‌ها و رویدادهای عمومی بسیار مفید است.
معایب لیوان کاغذی
همانطور که می‌دانید این محصولات کاربردی، معایب و ویژگی‌های منفی خاص خود را دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
الف) مقاومت پایین در دمای بالا
اگر لیوان کاغذی با کیفیت پایین تولید شده باشد، در مواجهه با نوشیدنی‌های بسیار داغ ممکن است فرم خود را از دست بدهد یا نشت کند.
ب) مصرف منابع طبیعی و درختان
برای تولید کاغذ، نیاز به قطع درختان وجود دارد. البته بسیاری از تولیدکنندگان مسئولیت‌پذیر، از منابع جنگلی پایدار یا کاغذ بازیافتی استفاده می‌کنند.
ج) دشواری بازیافت کامل
وجود لایه پلی‌اتیلن یا حتی PLA در ساختار لیوان، بازیافت آن را نیازمند تجهیزات و فرآیندهای خاصی می‌کند. اگر زیرساخت‌های لازم نباشد، این لیوان‌ها نیز به پسماند تبدیل می‌شوند.
هولدر مخصوص لیوان کاغذی چیست و چه کاربردی دارد؟
در ادامه بد نیست نگاهی به هولدر لیوان یا نگهدارنده لیوان کاغذی بیاندازیم که، ابزاری هستند که لیوان‌ها درون آن‌ها قرار می‌گیرد تا هنگام جابجا کردن نوشیدنی‌های مختلف، افراد دچار مشکلات مختلف نشوند. این هولدرها معمولاً از مقوای ضخیم، فوم یا کاغذ موج‌دار ساخته می‌شوند. در برخی مواقع، از هولدرهای چندتایی نیز استفاده می‌شود که امکان حمل چند لیوان به‌صورت همزمان را فراهم می‌سازد.
انواع لیوان بیرون‌بر کاغذی از نظر ساختار و کاربرد
واضح است که انواع خیلی مختلفی از لیوان‌های کاغذی در حال حاضر در بازار ایران وجود دارد که می‌توان هرکدام را که بخواهید تهیه کنید. در ادامه تعدادی از آن‌ها را خواهیم دید و راجع به آن‌ها هم توضیحات مختصری خواهیم داد.
– لیوان کاغذی تک‌جداره
لیوان‌های تک‌جداره کاغذی، از یک لایه کاغذ با روکش پلی‌اتیلن ساخته شده‌اند و بیشتر برای نوشیدنی‌های خنک یا با دمای ملایم استفاده می‌شوند. قیمت آن‌ها نسبت به سایر مدل‌ها پایین‌تر است.
– لیوان کاغذی دوجداره
لیوان‌های دوجداره کاغذی نیز دارای دو لایه کاغذ با فضای هوا بین آن‌هاست که به‌عنوان عایق حرارتی عمل می‌کند. برای نوشیدنی‌های داغ مناسب‌تر است و دست را نمی‌سوزاند.
– لیوان کاغذی سه‌جداره
لیوان سه‌جداره یا لمینت برای مصارف حرفه‌ای‌تر یا استفاده طولانی‌مدت از نوشیدنی‌های داغ طراحی شده‌اند. مقاومت بالا، فرم‌دهی بهتر و ظاهر شیک از ویژگی‌های این مدل است.
– لیوان با روکش PLA (پلی لاکتیک اسید)
این نوع از لیوان‌ها به‌جای پلی‌اتیلن که از نفت تولید می‌شود، با PLA که یک پلیمر گیاهی و زیست‌تخریب‌پذیر است پوشش داده شده‌اند. این ویژگی آن‌ها را به گزینه‌ای کاملاً سازگار با محیط زیست تبدیل می‌کند.
– لیوان کاغذی اکوکرافت
لیوان اکوکرافت (EcoKraft) نیز نوعی از لیوان‌های کاغذی است که از کاغذ کرافت طبیعی، بدون استفاده از رنگ یا سفیدکننده‌های شیمیایی تولید می‌شود که الیاف این کاغذها از نیشکر ساخته می‌شوند. این لیوان‌ها ظاهری قهوه‌ای و طبیعی دارند و معمولاً دارای روکش PLA برای جلوگیری از نشت مایعات هستند. لیوان‌های اکوکرافت انتخابی ایده‌آل برای برندهایی هستند که به‌دنبال ارائه تصویر سبز، طبیعی و دوستدار محیط زیست از خود هستند. کاربرد این نوع لیوان بیشتر در کافه‌ها، رستوران‌های ارگانیک، نمایشگاه‌های محیط زیستی و رویدادهایی است که بر پایداری و حفظ محیط زیست تأکید دارند. ظاهر خام و کلاسیک این لیوان‌ها حس اصالت و سادگی را منتقل می‌کند و به همین دلیل بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند.
کاربردهای لیوان کاغذی در زندگی روزمره
- استفاده در کافی‌شاپ‌ها، فست‌فودها و رستوران‌ها
- مناسب برای مراسم، همایش‌ها، نمایشگاه‌ها و گردهمایی‌های عمومی
- کاربردی در شرکت‌ها و ادارات برای استفاده روزانه کارکنان
- استفاده در منازل برای پذیرایی یا مهمانی‌های کوچک
- مناسب برای پیک‌نیک و سفرهای جاده‌ای
- کاربرد در ایونت‌های تبلیغاتی برای برندینگ و بازاریابی
نکات مهم در خرید لیوان کاغذی باکیفیت
- بررسی ضخامت و گراماژ کاغذ به‌کاررفته در لیوان
- توجه به کیفیت چاپ و استفاده از جوهرهای بهداشتی
- انتخاب سایز مناسب بر اساس نوع نوشیدنی (150، 220، 360، 480 سی‌سی و…)
- استفاده از لیوان‌های دوجداره برای نوشیدنی‌های داغ
- اطمینان از سازگاری لیوان با محیط زیست و قابلیت بازیافت آن
- خرید از تولیدکنندگان معتبر با مجوزهای بهداشتی و استاندارد
- بررسی نوع روکش لیوانو تطابق آن با نیاز شما
- در نظر گرفتن امکان استفاده از هولدر یا درب مناسب برای لیوان
جمع‌بندی نهایی
حال که به‌طور جامع بررسی کردیم که لیوان کاغذی از چه موادی درست می‌شود، چه فرآیندی دارد، چه مزایا و معایبی دارد و چگونه می‌توان از آن به‌درستی استفاده کرد، به این نتیجه می‌رسیم که انتخاب آگاهانه این محصول می‌تواند هم از نظر بهداشت و سلامت، هم از منظر محیط زیست، و هم از لحاظ اقتصادی سودمند باشد. در شرایطی که آلودگی پلاستیکی به تهدیدی جدی برای سیاره زمین تبدیل شده، جایگزینی لیوان‌های پلاستیکی با لیوان‌های کاغذی می‌تواند گامی مثبت در مسیر توسعه پایدار باشد.
اگر به‌دنبال خرید لیوان کاغذی یکبارمصرف با کیفیت بالا، طراحی زیبا، قیمت مناسب و تنوع بالا هستید، حتماً از فروشگاه‌های معتبر و تولیدکنندگان خوش‌نام خرید کنید تا از بابت سلامت، دوام و کیفیت محصولات اطمینان کامل داشته باشید. فروشگاه‌هایی که گواهی‌های بهداشتی، استانداردهای بین‌المللی و قابلیت چاپ سفارشی دارند، بهترین گزینه برای همکاری هستند. همچنین می‌توانید روی الوکاپ حساب کنید.
پس از این مقاله، دیگر وقتی کسی از شما بپرسد “لیوان کاغذی از چی درست می‌شود؟”، پاسخ دقیق، علمی و جامع در اختیار دارید!